Gedicht over de Laatste Bij en een tekening van een Lauwdruifje
Botanische tekening van de Muscari van Ada Besselink, op een lauwe maandag.
Uitgelicht bericht
The last ee
2 Antwoorden
De Paardebloem & de verwondering
Geen woorden maar zaden! Inleiding tot de Paardebloem.
Kiezen voor de waarheid is geloven in de veelvuldigheid van onze realiteit, zelfs als deze sprookjesachtig wordt. Markus Gabriel.
Zoals je als lezer van deze blog al hebt gezien, is mijn hoofdfoto van deze blog gemaakt van het Paardebloemhoofd in zijn mooie pluis. Dat heb ik eigenlijk niet eens meteen zo super bewust gekozen vrees ik. Ik vond het in eerste instantie gewoon een leuke foto. De zaadpluisjes steken gewiekst af tegen de donkere achtergrond. Maar nu ik bij de Paardebloem ben aangeland om hier weer eens een kleine lenteshow van te maken probeer ik me er eerst zo’n beetje een plantbeeld van te vormen. Dus voor ik alle feitelijke wetenswaardigheden ga delen eerst het totale plaatje in mijn ziel! Want ik hou van de Paardebloem en zijn orakelend pluis.
Ik zie een plant in het algemeen, en deze plant vooral in het bijzonder, als een verbinding tussen de aarde en kosmos. De plant wortelt in de grond en opent de bloem naar de hemel. Maar bij de Paardebloem is dat beeld nog wat sterker. Wist je dat de Paardebloem een enorm lange penwortel maakt? Wel 40 cm lang! Hij wortelt zo diep dat hij goed stevig staat. Hij laat zich niet zomaar uittrekken, omschoffelen, overlopen noch verplaatsen. Als hij eenmaal ergens wortel schiet dan blijft hij waar hij is, kapotte wortelstukken groeien weer uit tot nieuwe afzonderlijke rozetten, en van uit deze plek plant hij zich verder voort! Wordt hij afgeknipt dan groeit hij weer aan. Tevens is de Paardebloem een indicator voor calcium gebrek in de grond, toevallig, de lange penwortel haalt het calcium en meer, naar boven en geeft het aan de humus voor de andere planten maar ook via zijn blad kun je je zelf er mee tegoed doen.Hij houdt zijn krachten niet alleen voor zichzelf. En calcium is natuurlijk goed voor je botten, het meest uit ge- materialiseerde deel van de mens. Aarde-element dus vanuit de diepte omhooggebracht om te schenken! Ook zie je in zijn bladrozet (die op de grond ligt) een scherprandige structuur, en evenals de omhoog gerichte bloem als hoopvol beeld, is alles gestructureerd wat ook een aardse eigenschap is. Het bloemetje daarentegen is zo duidelijk naar boven gericht en in zijn gele kleur helemaal op de zon gericht dat je met die vlezige sappige stengel wel een duidelijk verbindend element kunt zien. Ik ervaar warmte. De zon is zijn thermostaat. In de timelaps zie je hem met de zon meedraaien. De stengel is dus heel soepel en tevens heel stevig; als je ‘m droogt bv en ook deze wordt net zoals de Duizendblad als orakel stokjes gebruikt. De zaadbol is een fijn netwerkje van afzonderlijke zaadpluizen (in de fibonaccireeks) die door de wind verspreid een luchtelement hebben. Kinderen blazen hem uit en naar gelang het aantal parachuutjes die blijft zitten : dit zal het aantal kinderen zijn die jij later krijgt. De kale bol die overblijft lijkt op het geschoren hoofd van een monnik. Al met al zie ik iets wat zeer robuust van aard is en zijn zaden in alle mogelijke richtingen verspreid via de lucht, om vervolgens neer te komen in afwachting van waar en wanneer het wortel schiet. Je ziet op de timelaps dat wanneer hij uitbloeit zijn bloemen eerst helemaal sluit om er als zaadpluis weer uit te komen. De meeste bloemen laten hun bloemblaadjes gewoon vallen! Het lijkt wel of hij zich eerst bezint voor hij zijn nakomelingen aan de wind mee geeft……. (de krachtige denker van Rodin)
Dit is precies!!!! Wat ik met mijn blog beoog. Het feitelijke wetenschappelijke gestructureerde weten te verbinden met mooie warme ondersteunende verhalen, mythen en zorgzaam gebruik in je eten of medicijnkast. Weten wat je eet, wat je ziet. Voedsel als totaalconcept, een concept dat dynamisch is en steeds weer wat toevoegt. De heelheid en het leven van de natuur in een kleine onopvallende bloem. Moeder Aarde en vadertje Lucht komen weer eens mooi samen in hopelijk een standvastig uitgebalanceerd dieet. Ik hoop dat jullie mee willen helpen deze zaden van inspiratie te verspreiden en in te laten dalen op vruchtbare plaatsen. Op internet via vrienden zodat mijn plantenbeelden hier en daar zullen wortel schieten zodra het moment er rijp voor is. Zoals de paardebloem ben ik vooral tuinder, ik hoor bij de aarde, plant, zaai, oogst, neem waar en voedt mezelf en anderen. Stevig gegrond, met mooie dromen in mijn hoofd. Beelden die steeds breder bezien steeds waar-achtiger worden. Aangezien de Paardebloem honderden ondersoorten heeft hoop ik op een vruchtbare kruisbestuiving samen met wat jullie er allemaal van denken. Want elke balans is altijd een dynamische! Elk oprichten een ladder. Elk opklimmings model een geboorte. Na het sluiten van onze menselijke fontanel, worden we gescheiden van de overzijde waar we steeds naar terugverlangen. Vanuit onze aarding tasten we omhoog. Een ‘verhalende filosofie’ zoals een reeks ontdekkingen die nooit klaar zijn. Kijk en beleef deze time laps:
Verhalen: i.t.t. de droge feiten doen verhalen recht aan de ervaring, ze spelen zich af in de tijd en zijn dus vergelijkbaar met het leven zelf. Tijd maakt verhalen evenals ervaringen en is net als ons leven nooit voltooid. Het verhaal heeft wel een einde maar we blijven steeds bezig er een nieuwe betekenis aan te geven. We ervaren de tijdelijkheid erin. Denk bijvoorbeeld aan wanneer je oude dagboeken doorneemt. In elk moment ervaart de mens het niet kennen van het volgende moment, de ervaring kan nl niet gereproduceerd worden zoals een wetenschappelijk experiment. Daarom zijn dit 2 totaal verschillende dingen. De filosoof Heraclites wees met zijn panta rhei (alles stroomt) al op de voortdurende verandering van alles, maar ook Plato heeft nooit geprobeerd de werkelijkheid in feiten te vangen. We hebben het altijd over de filosofische theorie van Plato maar eigenlijk theoretiseerde hij helemaal niet. Hij schreef verhalen met personages, waarvan Socrates. De beelden van Madonna bijvoorbeeld zijn het concert zelf niet. De cameraman legt liever geen feiten vast maar de beleving van de feiten, de ervaringen van het concert. Daar was het Plato om te doen.
We kunnen zowel houden van de wetenschap als van de verhalen zoals uit de bijbel of de Griekse filosofie en die van Plato, ze blijven universele waarden behouden. Soms zeg je er meer mee zoals een lied wat je totaal kan ‘pakken’. Bv het dorpje boven Groningen waar deze schrijver (Coen Simon) vandaan komt kun je benoemen met het inwoner aantal, en dat er twee kerken en een molen staan en dat iedereen de buschauffeur en de postbode kent maar wanneer Ede Staal er over begint te zingen voel je wat het in wezen is, en voel je de verbondenheid met het land. Met het vertellen of bezingen van je verhaal spreek je je relatie tot de wereld uit. Dat is echt niet alleen voor kinderen bedoelt. En zegt hij: een ziener is iemand die overal een verhaal van weet te maken. Dat maakt hem nog niet tot een fantast! Het is veel méér! Coen Simon, filosoof, uit het Filosofie magazine.
Wat filosofie, kunst en wetenschap gemeen hebben is dat ze alle beginnen met de verwondering.
Dit was een lange lange inleiding. Hier dus twee sproken over de Paardebloem. AUDIO’s geniet!
aaa
Morgen nog meer Paardebloem, weetjes en feiten en nog wat recepten,
wonderlijke groenten Ada
Gedicht
Anna Enquist
Klein Hoefblad en Groot hoefblad: geneeskrachtige helden
Een sproke over de naamgeving en een helden epos, over antihistamine, de duivel en de brandnetel……
Groot Hoefblad is niét eetbaar. In de wortel ervan zitten geneeskrachtige nutriënten die je maar met mate mag innemen. Raadpleeg daarvoor dus een arts/homeopaat. Al zeker 100 jaar voor Christus werd de plant als geneeskrachtig aangewend bij de Grieken. Inheems in Europa en delen van Azië. Hij houdt van vochtige plekken langs de waterkant en moeras. Hij groeit in grote groepen en vermeerdert zich erg snel, via wortelstokken. De groep bestaat meestal uit alleen vrouwelijke of alleen mannelijke planten. Van zo’n groot blad kun je net als de rabarber mooie betonschalen maken. Citroenvlinders, hommels, zweefvliegen zijn er dol op. De vrouwelijke bloemen geven geen nectar maar de mannelijke bloemen daarentegen hebben enkele lokbloemen die ipv stuifmeel nectar maken. Maar waarom?
De naam Petasites is mogelijk afgeleid van de petasos= breedgerande hoed. Hoefblad zou een verbastering kunnen zijn van het woord hoedblad. Maar ook van zijn werking: hoestblad. Hij heet bij ons ook wel boterklis, dokkeblad, pestwortel, allemansverdriet, spokkebledde, en stinkblad. Het is door de geschiedenis heen gebruikt tegen, koorts en pest en de plant die het ‘venijn uit het hart’ haalt. Ook bij wormen, buikkramp en kolieken. Met de huidige wetenschap is aangetoond dat er prima hooikoorts en migraine mee kan worden behandeld. Het kan in plaats van bv cetretizine gebruikt worden zelfs maar dan zónder de bijwerkingen. Groot Hoefbald heeft geen bijwerkingen maar mag toch niet lang achter elkaar worden gebruikt.
In groot hoefblad zitten de volgende inhoudsstoffen: eremafilaanesters zoals petasine, isopetasine en neopetasine, fukinone, fukinaolide, petasiteen, pethybreen, de flavonoïden isoquercitrine, astragaline en quercitine, pyrrolizidine-alkaloíden, triterpenoíde saponinen, looistoffen, slijmstoffen, bitterstof, inuline, choline, pectine, hars, triterpenen en eiwitten. Hij is ontstekingsremmend, anti-allergisch, pijnstillend, krampwerend en kalmerend. Het is zogezegd een plantaardig antihistamine te gebruiken bij hooikoorts huisstofmijt, netelroos en bij brandnetel-prik! Hier onder de kleine links en de grote rechts:
Klein Hoefblad wordt 30 cm en is ook een naaktbloeier net als zijn grote broer. Hij groeit in bermen op hellingen en tussen gras, maar ook is het een pioniersplant die graag in net omgewoelde grond verschijnt. Hij is inheems in Europa en delen van Azië en wordt graag in de kruidengeneeskunde gebruikt.
Geneeskracht! Vroeger werd hij aangewend bij urineweg ontstekingen, koorts vermoeidheid en als krampwerend middel. In Oostenrijk wordt de plant ingezet bij luchtweg-infecties, griep, verkoudheid, koorts, reuma en jicht. Uitwendig is het een goed wondkruid op abcessen en zweren. Het blad is een beetje bitter maar dat verdwijnt tijdens het koken dus prima in soep en stoverijen, gedroogd in kruidenzout, de bloemen versuikerd, siroop en thee. Het smaakt een beetje naar drop. De naam Tussilago farfara; Tuss=hoest farfare =verdrijven. De stoffen quercetine , pyrrolizidine-alkaloíden, triterpenoíde saponinen, looistoffen, slijmstoffen, bitterstof, inuline, choline, pectine, hars, triterpenen en eiwitten, ondersteunen dit. Deze stoffen bevinden zich met name in het blad en kunnen zonder bijwerkingen genomen worden, maar let wel, gebruik het niet lang. De aanwezige PA kunnen op den duur de lever beschadigen. Ook doet de plant het uitstekend op vervuilde bodems wat mogelijk tot resultaat heeft dat hij zware metalen opslaat. De Romeinen stopten hun genots pijp er mee.
Aangezien de Groot hoefblad een plantaardig antihistamine is kun je hem gebruiken tegen brand van de brandnetel.
Na het aanraken van brandnetels prikt deze en krijg je blaasjes, rode uitslag en een duivelse jeuk. Maar als je brandnetel van onder naar boven oppakt, dan prikt het niet! Dat komt omdat de naaldjes met de brandende gifstoffen omhoog gericht staan. Het bevat mierenzuur en het lichaam maakt histamine aan.Heb je je geprikt, dan helpt het om de huid in te smeren met gekneusde blaadjes van planten die in de buurt groeien, vooral de hondsdraf en weegbree. Maar ook kun je een aftreksel drinken van de wortel van het groot Hoefblad. Het bevat nl een antihistamine. De jeuk vermindert snel, maar een beetje azijn er bij op mag ook. Hoewel vaak als een lastig onkruid beschouwd, zijn brandnetels heel nuttig. Vooral de jonge toppen worden gebruikt in soep, pesto en thee vanwege hun reinigend vermogen. Ze bevatten vitamine A en C plus ijzer. In brandnetel bossen leven veel vlinders, o.a. de atalanta, dagpauwoog en kleine vos zetten hun eitjes af op brandnetels. De rupsen eten ze zich vol aan de brandnetel-blaadjes. Het is dus een uitstekende waardplant. Diverse kleine vogels zoals de nachtegaal, broeden graag in de veilige omgeving van uitgebreide brandnetel plaatsen. Van de plantenvezels wordt neteldoek geweven voor sterke verkoelende kleding en touw; gier gemaakt voor de tuin en vroeger geselden mensen zichzelf met een bos brandnetels om kwalen als reuma tegen te gaan. De brandnetel is ook een indicator voor te veel stikstof in de grond, eet ze niet als ze in de buurt staan van landbouwgebieden waar veel vergif gespoten wordt. Ze verhogen de bloedcirculatie en werken stimulerend in ons systeem maar ook in de aarde. Overal waar ze staan, is de hummus mooier donkerder en is sneller gefermenteerd, het helpt ook als je de planten tot gier maakt of de planten in de composthoop laat verteren. Waarschijnlijk scheiden ze in de wortel een soort enzymen af die het bodemleven stimuleert. Ook versterken ze de afweer in andere planten. Bv naast tomaten werden deze niet zo snel aangevallen door schimmels en de vruchten bewaarden hun sappigheid langer. Naast pepermunt bevatte deze 3x zoveel pepermuntolie dan normaal. Het bleek een medicijn voor de bodem en de planten in de buurt, waar we dankbaar gebruik van maken. De duivel heeft gelukkig niet helemaal zijn zin gekregen…..
Hier dus een waarachtig helden-epos van het Groot- en Klein Hoefblad en waar ze vandaan komen; maar ook eentje van de brandnetel en duivel die hem zijn brand gaf ( als de hél !!!! ). Vele sproken gaan over “goed en kwaad”, als je nauwkeurig luistert dan merk je vaak dat dat gegeven niet altijd zo zwart wit is als het lijkt.Soms is het kwaad nodig om hogere doelen te bereiken door het goede. Het derde sprookje is een verbindende sproke van mezelf, waar ik de andere twee bij elkaar laat komen: AUDIO’s luisterrrrrrrrrr:
aaa
Zo’n kopje thee is wellicht ideaal om even wat netelige kwesties te bespreken. 😈
Bronnen : mens en gezondheid.nu dier-natuur.info.nu; natuurverhalen ; Annies groene vingers@spotyfi; wat onkruid ons kan vertellen – E. Pfeiffer en beetje van mezelf,
Brandende liefde van mij!! Ada XXX
Het duidelijke verschil tussen bokkenpoot en paardenhoeven 🙌🏻 het is maar dat je het even weet!! soin.
De Primula, hoe de zoetsmakende Sleutelbloem uit de hemel kwam, lentebode!
Mythen, sproken, eetbaarheid, geneeskracht en stinzenplant
De stengelloze Sleutelbloem (Primula vulgaris) kennen we, je koopt hem in allerlei bonte kleuren in de tuincentra. Mijn moeder was er allergisch voor, ze kreeg uitslag van dus door haar werd ie meteen vervloekt. Hij kwam het huis niet in! Mij schrikken de harde bonte kleuren altijd af. Ze doen me zeer aan de ogen.
Naamgeving: De Primula Veris daarentegen is een pracht exemplaar, ze noemen hem wel échte Sleutelbloem waarmee het lijkt of ie de orginele wilde is maar dat is niet helemaal zo, de stengelloze was er ook altijd al maar alleen in zacht geel. Daarom noemen we de langstelige- ook wel slanke Sleutelbloem, of gewone- of gulden Sleutelbloem. Hij is inheems en kwam vooral voor in heel oude bossen met een doorgewinterde bodem, in de buurt van bosbeken. In deze context snap je dat ze in Nederland zeldzaam zijn. Pluk ze niet in het wild. De Alpen Aurikel (primula ursi) is aanverwant en groeit in de bergen. De blaadjes lijken op berenoortjes en daar is hij naar vernoemt (auris= oor). De Oostenrijkse sproke van de sleutel die rotsen opent is waarschijnlijk op deze bij hen inheemse sleutelbloem gebaseerd. De plant staat ook op de rugzijde van het 5 cent muntstuk. Wij noemen de primula’s nog wel eens priemeltjes. Een koosnaampje voor de lage soort. Onze bonte tuinprimula komt mogelijk van de deuts-oostenrijkse voorgangers want deze hadden al meerdere kleuren in het wild. Hij is waardplant voor vlinders en rupsen.
Waar: Verder komen ze ook voor in vochtig weiland. Langs sloten , bergweiden en op hoge zandgronden. (maar wel enigszins kalkrijk) Hij is een lichtkiemer en laat zijn wrattige zaden gewoon vallen, het liefst op vochtige grond omdat de kans tot ontkiemen dan groter is. De zaaddoos lijkt een soort strooibusje maar ver komen ze niet als ik de onderstaande podcast geloven mag. Mbv de wind komt hij niet ver. Hij vermeerdert zich ook wel via de rozet. Het is een inheemse stinsenplant bij kastelen, in de buurt van rivieren en bronnen. Zijn overlevingskans ligt in het feit dat ie heel oud kan worden.
Er zijn altijd vele verhalen rondgegaan over waarom de plant zo is gaan heten. En dat is meestal te herleiden tot Petrus die zijn sleutelbos uit de hemel bij de poort had laten vallen omdat hij in slaap viel en dat waar de gouden sleutels uren later op aarde terecht kwamen daar groeiden plots deze planten. Zo eenvoudig dus, ik zie met enige verbeeldingskracht de vorm van een sleutelbos in het trosje bloemen. Primula betekent de eerste en Veris is herleid naar de lente.
Er zijn in de loop van de tijd vele eigenschappen en betekenissen toegedicht aan deze lentebode , zoals in een boeket voor iemand die altijd in gedachten verzonken is en ook vertrouwen. Dit, als je hem in een boeket wilt toevoegen met betekenis. Van oudsher betekende het plantje ook dat het geluk en liefde in huis brengt, en in Duitsland en Oostenrijk gaan er vele verhalen rond dat de plant een sleutel is tot het vinden van een schat, meestal onder de grond of in een rots. In Engeland wordt hij geassocieerd met vruchtbaarheid bij kippen en ganzen (mogelijk gaf het eten van de goudgele bloem een mooie kleur dooier). Daarvoor moest je minstens 13 bloemen binnen brengen. (Norfolk). En in Dorset vreesde men dat alleen al door het kijken naar vroegbloeiende bloemen er voor zou zorgen dat al het gevogelte slecht zou leggen en tevens dus weinig nakomelingen zou voortbrengen. In de Noorse mythologie is het een favoriet bij feeën en elfen. In de Christelijke symboliek is de sleutel heel belangrijk . Met de woorden ‘ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven’ droeg Jesus de apostel Petrus op zijn werk over te nemen.
Van oudsher werden er ook geneeskrachtige eigenschappen en eetbaarheid aan toegewezen, en terecht: je kunt de hele plant gebruiken, behalve de steel. Hij smaakt zoet en naar anijs. Met name de wortel soms erg sterk, deze bevat meer saponine. In de oudheid werd de plant Dodecatheon genaamd oftewel 12 dodenkruid omdat ze meenden er 12 ziekten mee te kunnen genezen, ahw ‘goed voor alles’. Hij stond daarmee voor de 12 meest aanbeden olympische goden: Hera, Posseidon, Demeter, Hermes, Pallas Athene, Ares, Aphrodite, Apollo, Artemis, Hephaestus, en Hestia, met boven al Zeus.
Een beproefd middel bij longaandoeningen vooral bij slijmvorming (geldt niet voor astma) maar ook bij reuma, lichte nervositeit, slapeloosheid, hysterie, epilepsie en stoornissen in de stofwisseling, de bladeren zijn geschikt voor een salade en in soep. De kelk en de stengel bevatten de giftige primine die de oorzaak is van het contact allergie. Met het sap van de plant werd daarentegen ook gewreven tegen zomersproeten. Het vee in de wei eet het graag. De sleutel tot de lente heeft een aangename zachte smaak.
Gebruiken: bv bloem in de thee, blad in salade en soep, blad stoven, bloemen suikeren en in bloemenboter. Potage de primula is een gerecht met rijst, amandel honing zout en saffraan. In cake, toet en koek, bloemetjes in de knop in zoetzuur, jam en salade. Uit de Achterhoek en Drenthe wordt het door een zoet pannenkoekenbeslag gedaan. Je kunt hem prima drogen, de wortel is heftig van smaak en moet je met mate gebruiken. Drogerij voor thee.
Inhoudsstoffen die gevonden zijn en dit ondersteunen zijn: saponinen, etherische olie, fenolglycosiden. Flavonoiden zoals Apigenine, Luteoline, Kampherolie en Quertin-glycoside,. Verder nog carotenoïden.
En nu is het tijd voor een verhaaltje!
Twee sproken, over Petrus die zijn sleutelbos liet vallen en waarom de sleutelbloem geen schatplaatsen meer opent. AUDIO’s
Deze podcast is een meditatie over bloemen. Je mag zelf kiezen welke je gaat visualiseren, misschien opent deze wel jou innerlijke schatplaatsen, wie weet:
in deze podcast vertelt een jonge biologe, die de bijna uitgestorven Sleutelbloem in Nederland probeert te redden: veel biologische wetenswaardigheden en botanie! luister:
Bronnen: annetannesblogspot; wikipedia, beleven.org ; natuur-keuken.nl; Elseviers kruidenencyclopedie; mijn eigen blog @kruidenlaanPiccardthof@wordpress; De verborgen taal van bloemen- Vanessa Diffenbauch ; wikipedia; natuur-keuken.nl, meditatie op spotify
En dan nogmaals mijn heerlijke Poolse dichteres met een rakelingse betekenis💚:
Gouden groet. Ada Besselink
Waarom is het bos groen? de natuur beleven, wat zien we eigenlijk
Over het hoe en waarom van onze ogen, evolutie, spraak en cultuur en hoe zit het bij dieren, en wat heeft het waarnemen van kleur met taal te maken? Over de kleur groen!!
Er is een opleving bij de moderne mens om de natuur te willen beleven. Zo zien we het verschijnsel van het bosbaden voorbij komen als nieuwe vorm van therapie. In Japan wordt het vergoed door de ziektekosten verzekeraar, tegelijkertijd worden de bossen nog steeds massaal gekapt wat een negatief effect heeft op de klimaatsveranderingen. Door al deze tegenstrijdigheden zijn we onze plek op aarde misschien een beetje kwijt. Maar we kunnen het hervinden! Niemand wil bewust de natuur stukmaken dat zit niet in onze aard, maar we zijn gewoon onderdeel van een mens- en natuur vervreemdende consumptie maatschappij. Het laatste wat we nu moeten willen is een schuldgevoel of een natuur pessimistische kijk noch het wijzen met de vinger naar de ander, dus ga vooral lekker wandelen in het groen samen met een geliefde vriend/vriendin en geniet. Je zult zien dat de oeroude band tussen jou en de natuur en de ander gewoon nog intact is. We zijn nog geen gedegenereerde wezens die het bos niet horen, voelen of ruiken. Al onze zintuigen zijn nog intact! Ze slapen hoogstens indien je bijvoorbeeld een kantoorbaan hebt. Maar het kan opgefrist en wakker gemaakt worden, scherper zien kan weer geleerd worden. Probeer het bos gewoon te ervaren en geef al je zintuigen vooral de kost. Er zijn geuren die wij beter waarnemen dan honden. Er zijn elektrische verschijnselen waar te nemen die er voor zorgen dat de haren bij spinnen overeind gaan staan, bovendien zweeft er tussen de bomen een cocktail aan geuren die goed is voor je bloedsomloop en je immuunsysteem. Hierover meer in een andere blog maar weet vooral dat we nog steeds deel uitmaken van een groter natuurverband en begrijp meteen dat het niet alleen om ándere soorten gaat maar vooral om onszelf. In het hoofdstuk: waarom is het bos groen vertelt Peter Wohlleben in de geheime band tussen mens en natuur, over hoe mens en dier kleur waarneemt en met name over de kleur groen, maar ook waarom zoveel mensen een bril nodig hebben:
AUDIO in vier delen:
Bronnen: de geheime band tussen mens en natuur; over de hartslag van bomen, onze zeven zintuigen en de vraag of planten bewustzijn hebben– P. Wohlleben
Een fijne dag en een groene waas voor ogen: Ada
De OERBUIK Aarde
Compost, darmen, longen, reuzen die schuddebuiken van het lachen!
Aan de ene kant zijn wij mens onderdeel van de natuur en voortgekomen uit de natuur en aan de andere zijde meenden we ons te moeten onderscheiden en afzonderen van dit geheel om ons er boven te plaatsen en individuele ontwikkelingen door te maken. Ik ben er van overtuigd dat hier het woord “zonde” uit de bijbel in zijn ware gedaante staat. Aan dat laatste hoezeer ook noodzakelijk voor onze groei zou ik me kunnen voorstellen dat het gaat om iets wat enigszins is doorgeschoten en zijn doel voorbij. Ik wil geen preek houden maar hoe fijn is het als we een stapje terug konden doen en ons weer een beetje vereenzelvigen of in elk geval het oeroude respect en de verbinding te ervaren. Dus iets meer dan consuminderen alleen. Ik hou van de naakte wetenschap maar mis de warme deken van het mythologische aspect. Daarvoor moet je indien je dat wilt tenminste een pas op de plaats maken. De oudere natuurvolkeren hadden allerlei beelden van de Goden, Godinnen en de Aarde bijvoorbeeld in de vorm van natuurwezens zoals Reuzen. Ons, in de tegenwoordige tijd ontbreekt het eraan. Nu neem ik je gewoon even mee in een beeldenstroom die ik ervaar zodra ik een voet buiten de deur stap. Ik kom ternauwernood uit mijn winterrust en voel de levende bron recht onder de voeten. Wat merk je? Stroming, adem, eenwording!
Okee er was iets op het nieuws over een aardbeving, (in het Gronings dialect: ‘bodembeven’ genoemd). Ik bedoel een aantal jaren geleden. Een huilende vrouw die uiteraard in tranen, zo schrok dat ze naar eigen zeggen het gevoel had gehad dat er een enorm wezen begon te bewegen onder haar als een reus uit vroeger tijden die als hij lang stil had gelegen begroeid raakte met gras bomen en humus en zich plots omdraaide in zijn eeuwenlange slaap. In oud Germaanse mythologiën en in veel sprookjes zou je kunnen zeggen dat de reus, kort door de bocht genomen, een soort van oerkracht was, en allemaal uit de kluiten gewassen levenskrachten bezat die zeer verwoestend konden zijn. Ze huisden dikwijls in vulkanen, wat het beeld versterkt. Een associatie met woede en vernieling. Maar wie weet bij een kleine beving zitten er een paar gewoon te schuddebuiken van het lachen, of hun kruin te krabben. Volgens Ronald Dahl bestaan er immers ook vriendelijke reuzen. Wat heerlijk om te fantaseren dat wanneer je een spade in de aarde steekt je er misschien wel eens eentje wakker zou kunnen kietelen. 😉 Stél! dat onze moeder Aarde nu zo’n oerkracht was, en we noemden haar naar haar aard: oermoeder, moederkracht, aardereus, oerbuik, wereldbuik, schuddebuik, grote machtige boezem of boezemvriend(in).
Aarden is niets anders dan bekennen!
Hoewel reuzen altijd , nee meestal als mannelijke wezens worden uitgebeeld en de aarde als een vrouwelijk en de eerste godinnen vrouwelijk en de allerlaatste meest recentelijke god weer als mannelijk, heeft de planeet in verbinding met de kosmos álle elementen in zich, water, aarde, lucht en vuur. Yin en Yang. Mannelijk en vrouwelijk, geboorte en sterven. Samen baren ze het doorgaande leven, het is een vruchtbare relatie onderling; onontbeerlijk voor de evolutie, onze komst en ons voortbestaan als mens.
Is het alleen maar een beeld of metafoor of is deze reus de Aarde en zijn wij dat ook, als onderdeel van het geheel? Het kleine lapje tuin (en ik vind 400 m2 heel wat) is natuurlijk maar een onzichtbaar stukje huid van de aarde. De plantjes en bomen die er groeien zijn ahw haar longen (omgekeerd aan die van mijzelf). Van bovenaf bekeken zou je de bomen ook als een soort beharing kunnen zien en al de uitgestrektheid in mijn beleving van alle moestuinen naast me inclusief het Stadspark en de Onlanden tot aan de Waddenzee toe zijn nog steeds minieme stukjes vel, en deze beharing slechts een klein longblaasje van het geheel. Een berg een pukkeltje. Een rivier een bloedvat. De zee een baarmoeder. De mens de luis in de pels. Het deel van mijn longen dat zuurstof inneemt zou uitgevouwen slechts 60 m2 oppervlak hebben (een tuintje). Een grap was het niet, dat andere bericht van een aantal jaren geleden van een man die zich in een erwt had verslikt. Toen hij bij de arts kwam bleek de erwt in zijn longweefsel te zijn ontkiemt. Longen zijn blijkbaar een uitstekende voedingsbodem, niemand keek er van op, niet zo gezond voor de persoon in kwestie dus maar ik spreek slechts in vergelijkingen. Het groen op de planeet zijn de spreekwoordelijke longen van de aarde. Want alles is uiteraard aan onze waarneembare wereld gelieerd. Zoals we ook onze Goden scheppen naar ons eigen beeld. En zoals iedere gepassioneerde vrouw heeft zij, onze Aarde ook een paar ijzige kantjes, polen.
Röntgenfoto van menselijke long en boomtak naast elkaar.
Zoals een mier in zijn bedrijvige hoop niet doorheeft deel uit te maken van een heel bos. Zoals een vlo geen idee heeft dat zijn bos in feite de beharing van een grote hond is, zo zijn wij ons volgens mij nog steeds niet écht bewust van onze kleinheid op de planeet ondanks de vele satelietbeelden en meetinstrumentarium die ons onze plaats wijzen. Het kan soms ontluisterend zijn dit besef, dat mijn leven zich afspeelt in de minimalistische sfeer met al het navelstaren van dien, van iets enorm groots. We staan het ons niet toe, zelfs als we de halve aardbol over reisden, zien we het niet! Ik maak dus deel uit van haar, gemaakt van dezelfde stoffen en geef mijn stoffen terug aan haar als het mijn tijd is. Het noopt me tot nederigheid dit écht te voelen. De kalk in mijn botten is van haar, mijn uitgeademde lucht behoort het bos toe (haar longblaasjes), de kiezel in mijn opperhuid komt uit de stenen van haar grot voort, de koolstof-verbindingen zijn van het allereerste uur, het blauwe in mijn ogen, de meren en zeeën van de hemel erboven.
Als je een goede compost maakt ruikt het naar mest, (even weer met de voeten op de grond Ada) ook als je er gèèn dierlijke producten bij hebt gedaan. De verteringsprocessen lijken misschien wat op de buik van een dier. Misschien kun je de vertering op de composthoop vergelijken met een flinke bolle buik. Alles wat anorganisch is wordt omgezet naar organisch, opneembaar voor planten en die weer voor ons. De bacteriën zijn vergelijkbaar met het microbioom in onze darmen. Misschien kunnen we de regenwormen wel beschouwen als massaal veel kleinere darmpjes. Want ze bestaan uit vrijwel niets anders, ze scheiden hun omzetting uit, zó opneembaar voor de plant, en leven zelf slechts van de bacteriën. Dat is een interessant microbioom! Ik ervaar hier samenhang in. Een samenhang in beelden. Echter dit proces in de grote oerbuik van omzetten in het wild is oeroud vergeleken met ons kleine nog lang niet uit geëvolueerde buikje. Alles blijft voorlopig in beweging. Ah de Peristaltiek!
Om de zelfde reden dat ik de tuin niet spit noch bodemlagen verstoor zet ik ook de composthoop niet om (ik er steek wat stokken of bosjes riet in voor de nodige zuurstof). Ik drink zelf ook geen Yacult (maar eet wel een hoop plantenvezels, en enkele rauw voor de levende enzymen). Het zou anders het proces maar verstoren. maar compostthee maak ik wél. Enfin, het blijft een natuurlijk gebeuren maar dan door de mens geleid, en soms leun je maar beter achterover. We staan als kleine kapitein in een bootje op een oerzee. Humus is meer dan voeding, eigenlijk meer een levensvorm. Sommigen spreken al van stervens-begeleiding als ze composteren ha ha, hoewel…. Als we de planeet nog verder beroven…….. hmm. Wel zo aard-ig. 🤔
What a job to do!
“De Aarde lacht in bloemen” R. W. Emerson. Amen🙏🏻
Uw Reuze Aard-ige dromer, Ada
Gedichtjes
2 maal het viooltje en haar geur
Poëtische voorjaar groet Ada Besselink
Seizoenseten, de lente, voorjaarsmoeheid en ons gemoed!
Filosofie, je stemming en een hoop eettips. Eet je vitaal , in slaap of sexy! Voeding is het ei van Columbus.
Als het voorjaar wordt lengt het licht. Dat heeft invloed op ons gemoed, je zou kunnen zeggen, het heeft invloed op ‘de plant’ in ons. De sapstromen komen ahw op gang. We reiken naar het licht en verlangen naar de warmte. We komen uit de winterrust. Zoals een plant komen we stukje bij beetje naar buiten. Het is niet zo dat wij mensen planten zijn, noch andersom, maar toch delen we een aantal eigenschappen. Zo zijn bomen en onze longen vaak met elkaar vergeleken bijvoorbeeld. We hebben dus ook invloed op elkaar. Van groen wordt je rustig. Van bloemen wordt je blij en zo bestaan er vele voedingsmiddelen die onze stemming verbeteren via de nutriënten. Gefocust op de natuur gaan we deze met ander ogen bekijken.
Een hedendaags botanisch filosoof zegt het zo:
Dan heb je nog deze hedendaagse wetenschap dat de stofjes in het brein en dus onze gevoelens (via hormonen) in goedwerkende darmen worden aangemaakt. Er is een verband tussen darmflora en je voedselpatronen en je brein. Bv door te weinig vezels en teveel suiker. Ook is gebleken dat tekorten in de bodem door kunstmest, tekorten aan nutriënten in het voedsel veroorzaken, wat weer indirect een effect kan hebben op het brein, en dus ook je geluksgevoel. Er zitten veel minder vitaminen en mineralen, en antioxidanten in het huidige plantenvoedsel omdat de bodem bemest is met kunstmest en geen eigen microbioom heeft. Dus groente granen en fruit. Voedsel zou ons eerste medicijn moeten zijn , zeker omdat op je bordje al veel oorzaken beginnen van ziekten. Stress is ook een factor voor de darmen en zo werken brein en darm elkaar soms tegen, of juist mee als je helpt. Het bijzondere is dat de vertering van planten een levende bodem nodig hebben om optimaal sterk en gezond te zijn en dus antioxidanten te maken (is afweer), net als wij een goed functionerende darm nodig hebben. Sterke planten eten (biologisch dus) geven ons o.a. via antioxidanten ook een beter afweer systeem, waardoor je je beter voelt. Elke dag een beetje rauwkost bij de maaltijd is ook een pré omdat er in rauwe groenten enzymen zitten die je helpen verteren! Wat ik ook bijzonder vind is dat in sommige culturen aarde wordt gegeten omdat men denkt de darmen gezonder te houden. Of soms uit honger. Het fenomeen heet geofagie, en is heel intrigerend. In Afrika komt het veel voor maar ook bij psychiatrische patiënten. Ik zou benieuwd zijn naar wat dit fenomeen kan doen en of het de mens kan helpen. Ik weet wel dat de bacteriën in een gezonde bodem door jonge kinderen gegeten hen een betere weerstand zou brengen dan kinderen die ahw ‘steriel’ opgroeien als ze niet buiten spelen bijvoorbeeld. Hun immuun systeem verbetert er significant door als ze perongeluk levende aarde in de mond hebben gekregen. Jan doet het ook: luister.
Jan Graafland, tuinman bij Weleda ziet het zo, hij spreekt over zijn kruiden: Over Groene genade gesproken! in 3 delen: AUDIO’s
Van voorjaarskruiden, de wildpluk en het eerste groen kun je uitstekende verkwikkende pesto’s maken tegen voorjaarsmoeheid. Ze bevatten alles wat je nodig hebt. niet alleen vitamine C maar ook de rauwe wilde kruiden zijn goed voor je darmen. In mijn blog over de kruidenlaan in de Piccardthof vertel ik je hoe je ze maakt en welk kruid te gebruiken! Tegen elke voorjaarsdip is wel een kruid gewassen.
Dan zijn er nog een serie verkoelende smaakjes waters voor in de zomer om zelf te maken, met een ‘bij’werking ook uit deze Kruidenlaanblog en tevens kun je voor een zeer sexy kruidje daar misschien ook even zoeken naar de Elfenbloem/ Epimedium:
En dan ga ik je uiteindelijk voorlezen uit het boek Good Mood Food van Michael van Straten waarin hij het verband aantoont tussen je humeur en wat je eet. In wat voor stemming je wilt zijn of ook bent. In dit boek vind je altijd het juiste recept. Het is heel grappig, liefdevol en therapeutisch want je kunt je hersenen voeden, jezelf vitaal eten, sluimerend & kalmerend voedsel nemen en inslapen met eten, gevoels eten, frisser wakker worden, stemmig of romantisch voedsel bereiden en je zelfs macho & sexy eten :D. Aan de slag met “blijf uit de klauwen van dure therapeuten en potjes pillen” Goodmoodfood : AUDIO’s voor een lange adem, beluister ze achter elkaar door. Sluit je ogen. 🙌🏻
aaa
Avocado-hummus met kikkererwten en avocado, koriander en granaatappel pitten, en quinoa- couscouzy met rozenblaadjes pijnpitten kardemom vijgen en geitenkaas in een courgette. Alles uit eigen keuken (kokkie kookt). Als je goed hebt geluisterd weet je waarom.
Een smakelijke voortzetting en ik hoop van harte dat je jezelf poep- gelukkig eet! Hartelijke groenten Ada Besselink
Een Couscous salade met bulgur rozenwater dadels gerookte kip bosui citroen, kardemom olijfolie , rozenblaadjes en granaatappel pitjes. Daarnaast de spaghetti die in bietenpuree werd gekookt met garnalen spinazie citroen en courgette pannenkoekjes (met ei). Kokkie kookt.
Bronnen: Jan Graafland -Groene genade; Good Mood Food – Michael van Straten; C. W. Oudemans- vegetatieve filosofie; mijn kruidenlaanblogs- Ada Besselink
💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚💚
Gedicht, de witte eenvoud
Börgbloumkes & Stinzenplanten, zijn deze inheems?
De bliede veurrjaorsboden in de provincie Groningen, vele sprookjes, mythen en het narcisme.
Sneeuwklokjes en andere vroegbloeiende bollen- en wortelplanten hebben zich in de loop der eeuwen vooral op historische grond kunnen vermeerderen, wat ze de naam Stinzenplanten heeft opgeleverd. Deze naam is afkomstig van het Friese woord ‘stins’ ofwel steenhuis. De steenhuizen waren in de Middeleeuwen de eerste stenen bouwwerken waar de adel zich veilig met zijn gevolg kon terugtrekken voor vijandelijke buren of hoge waterstanden. Groningers voelden zich geborgen in hun steenhuis, vandaar dat de steenhuizen hier borgen heten en onze voorjaarsbloeiers in het Gronings ‘Börgbloumkes’ genoemd worden.
De steenhuizen werden geleidelijk uitgebouwd tot grote boerderijen en borgen waar de, veelal adellijke, bewoners graag hun welvaart wilden tonen. Stinzenplanten of Börgbloumkes komen hier niet van nature voor. Zij zijn vanaf de 17e eeuw geïmporteerd vanuit zuidelijke streken en bijvoorbeeld Klein-Azië en Turkije. Vooral bolgewassen waren gemakkelijk te transporteren en in leven te houden op de, in die tijd nog, lange reis. Maar deze reis was uiteraard niet voor iedereen weggelegd. ‘Dik doun’ (letterlijk dik doen) is de Grunniger uitdrukking voor mensen die het breed laten hangen. De stinzenplanten werden voornamelijk vanaf de tweede helft van de 18e eeuw als sierplant aangeplant, toen men afstapte van de strakke symmetrische Franse tuinen en overging op een natuurlijker Engelse landschapsstijl. Deze zogenaamde ‘slingertuinen’ kenmerken zich door hoogteverschillen, waterpartijen en paden die zich tussen de aanplant door slingeren. De stinzenplanten voelden zich thuis in de tuinen en de bewoners breidden in de loop der eeuwen hun assortiment geleidelijk uit. Doordat de Engelse tuinen een natuurlijk karakter hadden en de ‘wilde natuur’ moesten nabootsen, kregen de planten de kans om te verwilderen en zich te verspreiden, waardoor prachtige bloemtapijten ontstonden. In de loop van het voorjaar kleuren deze tuinen afwisselend wit, geel of blauw. Het zijn verwildering bolletjes.
Sneeuwklokjes vormen, na de minder bekende Helleborus, de eerste tekenen dat de donkere dagen voorbij zijn en de lente zijn intrede doet. In januari kunnen we ze de grond wel uit kijken! De oude Groningse benaming ‘Lidertjes’ zegt het al: door het luiden van deze klokjes worden de andere planten uit hun winterslaap gewekt (lieden is luiden), De meer algemene naam ‘Noakende Wiefkes’ past eveneens bij het beeld van de zo uit de sneeuw omhoogkomende sprieten. Vele van deze borgbloumkes hebben door hun ontstaan geschiedenis en betekenissen ook de begraafplaatsen prachtig mogen over woekeren. Het zijn haast zinnebeelden.
De knalgele winterakonieten die, soms zelfs eerder, bloeiend de grond uitkomen, krokussen, scilla’s, blauwe druifjes, narcissen, maartse viooltjes, primula’s en nog veel meer soorten behoren tot de stinzenplanten. Maar dan wel in hun oorspronkelijke kleur en vorm, want veel van deze welkome lenteboden zijn doorgekweekt en veredeld in allerlei soorten maten en kleuren te vinden.
Niet alleen hoge heren, maar ook dominees konden zich soms mooie tuinen veroorloven. In ieder geval de dominee van Pieterburen. Hij legde naast de gebruikelijke moestuin ook een slingertuin aan, die nog steeds aangevuld en onderhouden wordt. Botanische tuin ‘Domies Toen’, bij de kerk in Pieterburen, bezit een grote collectie stinzenplanten die, tegen een kleine bijdrage in de kosten, te bezichtigen is. Voor rondleiding/wandeling: https://domiestoen.nl
Börgbloumkes zie je dus nog steeds ook vaak op begraafplaatsen, waar in je met wat fantasie ook een soort borg of stinze zult kunnen verbeelden. Moeder Aarde neemt jou lichaam immers weer terug in haar armen.
Hier een flink aantal sproken die over deze börgbloumkes zijn ontstaan: AUDIO’s luister en geniet van de voorjaar expressie van weleer:
Twee sproken over de ontstaansgeschiedenis van de Hyacinth, waarom hij kort bloeit en zijn geur:
Een scheppingsverhaal over de Herfstijlloos:
Twee verschillende mythologiën over Narcissus met toelichting hier onder:
Een sproke over Viola en de geneeskracht van de plant onderaan in 3 delen:
aaa
Narcisme & Narcistisch! Deze term komt uit de Freudiaanse psychologie. Er werd een ziektebeeld mee aangeduid door Sigmund Freud (1856-1939) die de mythe van Narcissus aanwendde om zijn ontdekte persoonlijkheidsstoornis een mooie naam te kunnen geven. Van Narcisten wordt gezegd dat zij een gebrek aan inlevingsvermogen hebben, voortdurend bezig zijn met hun eigen grootheid en schoonheid, zichzelf belangrijk te maken, een gebrek aan inlevingsvermogen hebben, geen kritiek verdragen en in het middelpunt staan van ieder om hen heen. Omdat in de mythologie Narcissus verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld zijn we vergeten dat in de huidige tijd zelfliefde een heel normale en gezonde zaak is. Echter door de freudiaanse benadering is Narcissus met terugwerkende kracht in een negatief daglicht gekomen. De volgende website verteld de ware aard van Narcissus en hoe hij onterecht in de DSM IV terecht kwam. Hier vind je het oorspronkelijke verhaal: psst , ik kan me wel een beetje voorstellen dat hij geen trek had in die nablatende nimf. Of houdt zij hem nog een spiegel voor?
Krokussen, Narcissen en Sneeuwklokjes zijn overigens giftige planten. M.u.v. het Viooltje die in zijn geheel eetbaar is en de Tulp waarvan de bloembol en de petalen kunnen worden gegeten (dus niet het groen). Erg lekker, sappig en fris. Zie hieronder mijn keukenprinsessen-applicatie met tulp en viool: Smakelijk!
Het driekleurig viooltje en het maarts viooltje zijn eetbaar en geneeskrachtig. Ze bevorderen het ophoesten van slijm, bedaard de hoest, diureticum dus vochtafdrijvend bij bv reuma, zweetdrijvend pijnstillend en ontstekingsremmend. De wortels schijnen braakopwekkend en laxerend. De bloemetjes van de planten zijn merkwaardig cleistogaam, wat zoveel betekend als kleistos: verborgen en gamos: bevruchting. Ze verspreiden zich vnl door ondergrondse uitlopertjes. Ze zijn in Europa inheems. Bevatten violine salicylzuur en saponine. Uit de bloemen wordt parfum ( viola odorata) gewonnen. Ook bevat de plant verfstoffen. De Mythe gaat in de Germaanse overlevering dat het bloemetje groeide op de plaats waar de lentegodin haar voet plaatste, ook bij de oude Grieken stond het plantje in hoog aanzien. In de middeleeuwen ontvingen de troubadours een gouden viooltje van de jonkvrouw die hem tot de beste zanger had verkozen. Het viooltje staat voor zuiverheid, liefde maar ook voor de dood. Aangezien hij cleistogaam is en gezien zijn geneeskrachtige eigenschappen en betekenissen voegde ik de Italiaanse sproke toe, het zou zo maar kunnen dat deze keer het karakter van het betweterige meisje past in de strekking van het verhaal zowel als het beeld van het plantje. Ze geeft zich niet zomaar over aan de avances van de jonge prins. Mogelijk had de dame in kwestie alleen violetkleurige ogen dat mooi kleurde in het Italiaanse modebeeld.
Voor de mooie sleutelbloem, die ook een börgbloumke is, besteed ik nog eens een aparte blog want hij is te mooi om er zo even tussen te proppen. En in de tuin bloeien ze immers ook niet allemaal tegelijk. 🌷
Een bliede dag! Ada Besselink🌞
Bron: De verhalen van groningen.nl; foto’s van mezelf!
Denken en dromen over planten 